Dawne tradycje zimowe

Dawniej zima była czasem głębokich rytuałów odnowy, ochrony i wspólnoty, czasem ciszy i zatrzymania. Ziemia spała, więc i człowiek zwracał się do wewnątrz – ku ciału, duszy, wspomnieniom. W tym okresie nie pracowano tyle, co latem. Życie skupiało się wokół ognia, rodzinnego stołu, ziół oraz prostych obyczajów, które miały chronić, oczyszczać i odnawiać. Szczodre Gody … Czytaj dalej Dawne tradycje zimowe

Celtowie na południu Polski

Kiedy mówimy o Celtach, większość osób myśli o Irlandii, Szkocji czy Bretanii, czyli terenach najbardziej kojarzonych z kulturą celtycką. Tymczasem około IV-III wieku p.n.e. tereny dzisiejszej południowej Polski – Śląsk, Małopolska, Jura, Pogórze i niektóre rejony Beskidów – były częścią szerokiej strefy wpływów Celtów. Napływ przybyszy nie miał charakteru militarnego, lecz gospodarczy. Wprawdzie nie założyli … Czytaj dalej Celtowie na południu Polski

Gliniane naczynia Beskidów

Garncarstwo należy do najstarszych rzemiosł świata – w Polsce naczynia gliniane pojawiły się około 5400 lat p.n.e. Zanim nastały żelazne garnki i szkło, ludzie czerpali z tego, co dawała im ziemia, a glina była prawdziwym darem natury. Archeologiczne badania pokazują, że już w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza mieszkańcy Beskidów oraz Podbeskidzia wytwarzali własną … Czytaj dalej Gliniane naczynia Beskidów

Beskidzcy zbójnicy

W Beskidach rzeczywiście działały grupy zbójników. Byli to głównie miejscowi chłopi, którzy zbiegli od swego pana, czasem żołnierze-dezerterzy lub po prostu ludzie uciekający przed prawem. Najsłynniejszy zbójnik – Janosik, działał na Słowacji, ale legendy o nim sięgają także polskich gór. Na Podbeskidziu pamięta się również o zbójnikach związanych bezpośrednio z Żywiecczyzną i Śląskiem Cieszyńskim. Poszczególne … Czytaj dalej Beskidzcy zbójnicy

Baca – czarownik z gór

Baca to najważniejsza osoba w kulturze pasterskiej, odpowiedzialna za bacowanie (np. wypas owiec czy wykonywanie serów), a także za nadzorowanie pracy młodszych pasterzy, zwanych juhasami. W tradycji ludowej baca – czyli główny pasterz w szałasie – był nie tylko „szefem” juhasów i opiekunem owiec. Wokół jego osoby narosło wiele wierzeń, łączących go z magią, czarami … Czytaj dalej Baca – czarownik z gór

Symbole zwierzęce, kojarzone z mądrością Natury

Wąż / żmija Symbol uzdrawiania i wiedzy tajemnej – niemal we wszystkich kulturach: od starożytnego greckiego Asklepiosa po słowiańskie wierzenia. Kojarzony z cyklem życia, śmierci i odnowy (zrzucanie skóry jako odradzanie się). W tradycjach ludowych pilnował skarbów i świętych ziół. Sowa Mądrość i znajomość tajemnic natury. W mitologii słowiańskiej i europejskiej często łączona z czarownicami, … Czytaj dalej Symbole zwierzęce, kojarzone z mądrością Natury

Słowiańskie tradycje w Beskidach

1. Obrzędy doroczne i święta związane z naturą Kolędowanie / Herody – dawne święto przesilenia zimowego i noworocznych życzeń urodzaju (przebierańcy, śpiewy, zabawy). Praktykowane nadal w niektórych miejscowościach regionu Beskidów. Topienie Marzanny – symbol śmierci zimy i odrodzenia przyrody; kult bogini Marzanny (nie do końca wiadomo czy taka istniała). Początkiem wiosny kukłę ze słomy ubraną … Czytaj dalej Słowiańskie tradycje w Beskidach

Tradycja a nowoczesność

Słowo tradycja pochodzi z języka łacińskiego „traditio”, które oznacza „przekazywanie, oddawanie, wydawanie”. Łaciński czasownik „trado” (od którego pochodzi „traditio”) znaczy „przekazywać, oddawać, powierzać”. Tradycja musi zatem coś przekazywać. W społeczności ludzkiej jest to ogół przekazywanych z pokolenia na pokolenie wartości, zwyczajów, norm, przekonań, wzorców zachowań, obrzędów czy praktyk – zarówno w rodzinach, społecznościach lokalnych, jak … Czytaj dalej Tradycja a nowoczesność